Insulinooporność (IO) jest to zmniejszona wrażliwość organizmu na działanie insuliny. Zbagatelizowana w konsekwencji może przyczynić się do rozwoju cukrzycy typu 2. Aktualnie szacuje się, że nawet kilkanaście milionów osób w Polsce może cierpieć na insulinooporność. Jest to dość liczna grupa osób. Z tego względu postanowiłem poświęcić temu tematowi osobny wpis: insulinooporność – fakty i mity.

Co to jest insulinooporność?

Insulinooporność (IO) to stan, w którym nasz organizm ma obniżoną wrażliwość na insulinę – jest to hormon, który reguluje poziom cukru we krwi. Tkanki obwodowe (mięśnie i komórki tłuszczowe), do których insulina dociera nie reagują na jej działanie. Jeśli tkanki te są mniej wrażliwe na działanie insuliny zaczyna występować hiperglikemia, czyli nadmiar glukozy we krwi.

Po czasie trzustka nie jest w stanie wyprodukować aż tak dużej ilości insuliny, aby móc zrekompensować oporność tkanek.

W rezultacie glukoza pozostaje we krwi zamiast wnikać do komórek. Wtedy występuje stan przedcukrzycowy. Z powodu niewystarczającego przenikania glukozy do krwi może rozwinąć się cukrzyca typu 2.

Insulina przede wszystkim ma za zadanie zmniejszenie stężenia glukozy we krwi. Oprócz tego bierze ona również udział w przetwarzaniu węglowodanów w tłuszcze.

Warto zaznaczyć, że insulinooporność to nie choroba a zaburzenie metaboliczne!

Przyczyny występowania insulinooporności

Głównymi przyczynami występowania insulinooporności jest otyłość oraz nadwaga. Najczęściej jest to oczywiście spowodowane zbyt dużą ilością cukrów oraz tłuszczy w diecie oraz brakiem lub bardzo znikomą aktywnością fizyczną.

Najczęściej insulinooporność dotyczy osób, u których gromadzi się duża ilość tkanki tłuszczowej w okolicy jamy brzusznej. Tłuszcz ten nazywa się inaczej tłuszczem trzewnym, który produkuje hormony działające w odwrotny sposób do insuliny.

Insulinooporność – objawy

• senność w ciągu dnia i problemy ze snem w nocy,
• często występujące bóle głowy,
• apetyt na słodycze,
• nadciśnienie tętnicze,
• bardzo łatwe przybieranie na wadze,
• problemy z redukcją masy ciała,
• brak wcięcia w talii, obwód w talii przekraczający 80 cm u kobiet i 94 cm u mężczyzn,
• zaburzenia koncentracji.

Przybieranie na wadze oraz problemy z redukcją masy ciała wynikają z faktu, że insulina jest hormonem budulcowym. Jej wysoki poziom pomaga tkankom oraz komórkom ciągle rosnąć. Oprócz tego wzmaga ona apetyt.

---

---

Insulinooporność – leczenie

Insulinooporność najczęściej leczy się niefarmakologicznie. Tutaj przede wszystkim ważne jest, aby zadbać o to co spożywamy w ciągu dnia. Istotna jest:

• zmiana swojego trybu życia – zmiany starych nawyków żywieniowych oraz zbilansowana dieta (więcej o zbilansowanej diecie tutaj – link),
• redukcja masy ciała,
• aktywność fizyczna,
• unikanie alkoholu, nikotyny oraz sterydów.

Dieta z insulinoopornością

Dieta przede wszystkim musi opierać się na produktach z niskim indeksem glikemicznym. Wynika to z faktu, że produkty z wysokim indeksem glikemicznym (>70) są za szybko przyswajane przez organizm. Po zjedzeniu takich produktów występuje szybki wzrost glukozy we krwi a następnie jej jeszcze szybszy spadek. Produkty z niskim indeksem glikemicznym to te poniżej 55. Warto jednak pamiętać o tym by cały posiłek miał niski ładunek glikemiczny. To znaczy: możemy wkomponować do dania produkt o wysokim indeksie glikemicznym jeśli nie będzie on w dużych ilościach.

Osoby z insulinoopornością w swojej diecie muszą pamiętać o:

• produktach zawierających błonnik – ma on za zadanie wydłużyć proces trawienia. Sprawi to, że nie doświadczymy gwałtownego wzrostu glukozy we krwi. Oprócz tego błonnik wpływa na poczucie sytości, dzięki czemu nie będziemy podjadać. Źródłami błonnika są: produkty zbożowe (mąka razowa, kasza gryczana, brązowy ryż, płatki zbożowe, otręby) a także warzywa. Więcej o błonniku tutaj – link.
• spożywaniu świeżych owoców i warzyw,
• spożywaniu posiłków o regularnych porach,
• ograniczeniu wysokoprzetworzonej żywności,
• aktywności fizycznej (aeroby, trening siłowy),
• pomocna może okazać się również suplementacja z morwy białej, która obniża poziom cukru we krwi.

Mity na temat insulinooporności

• insulinooporność spowodowana jest jedzeniem słodyczy – IO spowodowana jest spożyciem dużej ilości kalorii ogólnie, nie tylko dużej ilości słodyczy i cukru. Wpływ na IO mają np: tłuszcze nasycone, produkty wysokoprzetworzone, smażone, alkohol, słone przekąski),
• insulinooporności nie da się wyleczyć – IO w całości da się wyleczyć, dodatkowo często z pomocą samej diety oraz aktywności fizycznej,
• osoby z insulinoopornością nie mogą jeść ziemniaków i bananów – tutaj warto pamiętać, że jeść możemy wszystko, są jednak produkty, których nie należy jeść zbyt często, ponieważ mają zbyt wysoki indeks glikemiczny. Jednak jak wspomniałem wcześniej liczy się przede wszystkim indeks glikemiczny całego posiłku a nie tylko jednego produktu,
• przy insulinooporności nie można intensywnie trenować – aktywność fizyczną zawsze należy dostosowywać indywidualnie do potrzeb, możliwości oraz stanu zdrowia danej osoby. Ważne również by wykonywać aktywność, którą lubimy.